Psychologisch kapitaal is niet een eenzijdige theorie. Het is een verzameling van 4 positieve eigenschappen die ieder op zichzelf bijdragen aan het algemeen welbevinden, en samen een versterkend effect hebben. Met name op het werk heb je hier profijt van en natuurlijk ook thuis. Wat houden hoop, optimisme, veerkracht en zelfvertrouwen in vertellen we je graag even door ze stuk voor stuk aan je uit te leggen.
Verdieping
De 4 eigenschappen van psychologisch kapitaal hebben ieder een uitgebreide definitie en alhoewel niet altijd even eenduidig, het is de moeite waard om eens naar de sub-dimensies te kijken.
We lezen namelijk nogal contextueel. Optimisme kan daarom nogal snel worden aangenomen als ‘positief’. Hoop kan worden opgevat als een gevoel van afwachten op een goede afloop. Terwijl bij allebei dat juist niet zo bedoeld wordt.
Zo heeft elk van de vier eigenschappen een aantal ‘sub-dimensies’. We zetten ze nog even voor je op een rij.
Hoop
Zoals hierboven al wel even werd beschreven, is hoop in ons dagelijks taalgebruik redelijk passief. Niets doen en wachten totdat iets of iemand je komt redden heeft weinig te maken met deze hoop. Dat heeft meer met WANhoop te maken.
Als je zelf hoopvoller wilt worden heb je wilskracht EN routes nodig. Rick Snyder (Amerikaanse psycholoog) zegt dat er 3 componenten zijn die we relateren aan hoop:
- je hebt het nodig om doelen te stellen – ‘focused thoughts’;
- meerdere strategieën die je helpen je doelen te verwezenlijken;
- je moet daadwerkelijk gemotiveerd zijn om alle energie erin te stoppen om je doelen te bereiken.
Hetgeen wat je wilt moet dus van waarde zijn. Dat motiveert. En omdat je weet hoe je het doel kunt bereiken, vergroot dit je vertrouwen. Je ziet al wel dat dit weinig met afwachten te maken heeft. Er zit veel ACTIE in deze positieve eigenschap.
Optimisme
We hebben of krijgen allemaal te maken met tegenslag in ons leven. Voor iedereen is dit weer anders en wordt tegenslag ook anders ervaren. De manier waarop je het ervaart heeft te maken met de mate waarop jij invloed hebt op de situatie. In de basis: hoe meer invloed, hoe optimistischer.
Je hebt het erg druk op je werk, je wordt aan alle kanten gevraagd om je collega’s te helpen en je hebt ook nog je eigen deadlines. De pessimist voelt zich slachtoffer en denkt dat er niks aan te veranderen valt. De optimist daarentegen ziet een probleem waar je wat aan kunt doen. Bijvoorbeeld: hulp vragen, prioriteiten stellen.
Als je je positieve eigenschap optimisme traint, dan betekent het niet dat je geen problemen meer zult tegenkomen, echter je houding ten opzichte van het probleem veranderd. Uiteindelijk zorgt dat ervoor dat je minder last hebt van negatieve emoties en stress. Je gelooft dus dat je een gunstige invloed hebt op een positieve uitkomst
Zelfvertrouwen
Bedenk iets waar je goed in bent? Bijvoorbeeld het spelen viool. Je hebt het aardig in de vingers en als iemand je vraagt een liedje te spelen dan doe je dat graag. Je hebt vertrouwen in jezelf bij het spelen van viool. En bedenk nu dat je in het Metropole Orkest staat, met je viool. Hoeveel zelfvertrouwen heb je nu denk je?
Zelfvertrouwen is taak en situatie gebonden. Het heeft te maken met WAT je in welke SITUATIE wilt doen.
Het is ook meer een gevoel dan een weten. Je bent er nooit zeker van of iets je gaat lukken of niet. Het gaat er echter om of je van tevoren de overtuiging hebt in een positieve afloop.
Om je zelfvertrouwen verder te ontwikkelen is het aan te raden een taak vaak uit te voeren en er zijn strategieën om dit te oefenen.
Veerkracht
Het is interessant om te kijken hoe je omgaat met een probleem of tegenslag. Hier zijn verschillende strategieën voor die allemaal voor- en nadelen hebben. Als je (onbewust) heb gekozen om het probleem te vermijden dan levert het je dat op korte termijn op dat je er even niet aan hoeft te denken. Lange termijn gebeurt er niks en kan het zijn dat je het probleem alleen maar groter maakt.
Door er niet alleen achter te komen wat het effect is maar om er ook van te leren (bounce back and beyond), is het goed om regelmatig te reflecteren op je eigen handelen. Soms is extra fijn om iemand te vragen die je helpt om te reflecteren. Door de antwoorden die daaruit voortkomen te koppelen aan je uitdaging die je op dat moment hebt, ben je in staat om de volgende keer anders te reageren, een andere stijl toe te passen.
Take away
Er zit nog veel meer achter deze vier positieve eigenschappen. Ze bieden je meer inzicht in je eigen functioneren en welbevinden op het werk en dagen je uit om je verder te ontwikkelen. En dat kan. Psychologisch kapitaal is namelijk goed te trainen. Daar zijn deze eigenschappen ook op uitgekozen.
Wil je weten hoe groot jouw psychologisch kapitaal is? Download dan de zelftest.
Dit artikel is gebaseerd op de inhoud van het boek: optimisme, hoop, veerkracht, zelfvertrouwen van Matthijs Steeneveld.
