Hoe ga jij om met verandering in de organisatie?
Het is een vraag die niet zo eenvoudig te beantwoorden is als het lijkt. Veranderingen kunnen groot of klein zijn en de manier waarop mensen erop reageren kan behoorlijk verschillen.
In dit artikel gaan we niet in op hoe je hét beste kunt omgaan met verandering in de organisatie, want dat zou betekenen dat er één manier bestaat die juist is en de werkelijkheid is anders.
Er zijn wellicht meerdere manieren die werken, maar belangrijker nog is te erkennen dat de reactie afhangt van een aantal persoons- en situatiegebonden factoren. Daarom gaan we in dit artikel dieper in op hoe jij, als persoon, omgaat met veranderingen, vanuit het idee dat je altijd iets kunt leren.
Het verschil tussen veranderingen
Het maakt nogal wat uit of je nieuwe koffiebonen krijgt of dat noodgedwongen twintig collega’s worden ontslagen. De impact kan sterk variëren afhankelijk van de context, omvang en de aard van de verandering. De kunst is om te begrijpen hoe de verandering samenhangt met je reactie.
De kern van omgaan met verandering is leren
Als je gemakkelijk leert, kun je je snel aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Als er veel belangen op het spel staan of als er veel onzekerheid is, bijvoorbeeld over met wie je werkt of de inhoud van je functie, dan heeft dit vaak veel impact en wordt je aanpassen aan een nieuwe situatie lastiger.
Omgaan met verandering: de weg van de minste weerstand
Als een verandering noodgedwongen is, dan brengt dat stress, ongemakkelijke gevoelens en gedachten met zich mee, wat je vermogen om je aan te passen belemmert. Dat kan leiden tot weerstand, wat een heel menselijke reactie is.
Het is dan ook makkelijker om te veranderen vanuit een onwenselijke situatie naar een wenselijke situatie. Als je beter af bent, word je daar immers blij van en dat voelt goed.
Bekijk eens onderstaande afbeelding. Je ziet een looppad over het gras, terwijl er een pad is gemaakt voor wandelaars. Op de achtergrond komt het zandpad uit bij de voetgangersoversteekplaats. De weg van de minste weerstand zorgt ervoor dat mensen afsnijden.
Waar een wil is, is een weg
We willen ons graag goed voelen, en dus liever geen ongemak ervaren in de vorm van vervelende gevoelens of gedachten, of mensen. Veranderingen vereisen nou eenmaal nieuwe dingen leren en het verlaten van de gebaande paden. Dat is soms lastig, maar dat wil niet zeggen dat het onjuist is.
De gedachte achter elke verandering is natuurlijk dat het leidt tot verbetering. Dus de vraag die je jezelf kunt stellen is: ben jij bereid je te committeren aan de verandering? Wetende dat dit uiteindelijk ten goede komt van jou, je werk of een ander positief belang.
Dit vereist acceptatie, wat soms kan leiden tot korte termijn ongemak, maar op de lange termijn zal het leiden tot geluk.
Daarvoor is het belangrijk om te weten wat het belang is van de verandering. Als je dit niet weet of de meerwaarde er niet van ziet, ga dan in gesprek met de andere betrokkenen. Samen bewust zijn van het gemeenschappelijke belang is essentieel voor het creëren van draagvlak en veranderingsbereidheid.
Wanneer de omstandigheden niet ideaal zijn
Soms wordt verandering doorgevoerd op een vervelend moment of komt er teveel tegelijk op je af, wat leidt tot stress en de angst om te falen vergroot. Het creëert een onzekere en dus onveilige situatie. Het is dan goed om je bewust worden van wat er gebeurt en hoe je daarop reageert.
Zelfs als je geen keuze hebt in wat er verandert of hoe het gaat, kun je toch rust en ruimte creëren om er goed mee om te gaan.
Een goed uitgangspunt is om bij veranderingen die impact hebben op jou, eerst de druk eraf te halen. Neem een moment op de dag de tijd om te reflecteren en bespreekbaar te maken wat de verandering met je doet. Aan het einde van dit artikel vind je een paar concrete tips.
Persoonlijkheid beïnvloed het omgaan met verandering
Sommige mensen hebben behoefte aan vernieuwing, terwijl anderen liever vasthouden aan hoe het nu gaat omdat dat stabiliteit biedt en wat zeker is, veilig voelt. Nieuwe dingen leren is voor die personen een stuk lastiger. Makkelijk aanpassen aan nieuwe omstandigheden kan niet iedereen even goed.
Als we naar mensen kijken, doen we dit vaak vanuit de Big-5 persoonlijkheidstheorie, waarbij vijf persoonlijkheidskenmerken worden onderscheiden: extraversie, vriendelijkheid, openheid, consciëntieusheid en neuroticisme.
Een van de kenmerken is openheid en daartegenover behoedzaamheid. Ben je iemand die hoog scoort op openheid, dan ben je waarschijnlijk meer nieuwsgierig en sta je open voor nieuwe ideeën, wat het makkelijker maakt om je aan te passen.
Wanneer je laag scoort op openheid, ben je behoedzamer en waarschijnlijk geneigd om vast te houden aan conventionele manieren van denken en ben je van nature minder betrokken bij veranderingen.
Ben je behoedzamer, wil dat niet zeggen dat je minder goed presteert. Het gaat er om dat je aansluiting vindt en jij je kunt verbinden met een positieve uitkomst.
Daarnaast is het ook van belang hoe de organisatie omgaat met veranderingen en het proces begeleidt. Is er vertrouwen in de verandering of wordt de verandering met tegenzin doorgevoerd? Duidelijkheid en creëren van reële verwachtingen kan al een hoop opleveren.
Psychologische basisbehoeften
Het gaat niet alleen om of de verandering aan ieders wensen voldoet. Het is belangrijk om jezelf af te vragen of je je kunt committeren aan de verandering en of je vertrouwen hebt in het proces. In de basis, willen we als mensen graag beschikken over ons eigen lot. In je werk geldt dat net zo.
Als mens heb je dus ook in je werk een aantal psychologische basisbehoeften. Wanneer je daar hoog op scoort, spreken we van voldoende zelfbeschikking en dat betekent een positieve motivatie!
De drie elementen van zelfbeschikking zijn autonomie, verbondenheid en competentie.
- Autonomie: kun je werken zoals jij dat wilt? Ervaar je keuzes?
- Verbondenheid: kun je op de mensen vertrouwen met wie je moet samenwerken en is er sprake van gewaardeerde relaties?
- Competenties: word je voldoende uitgedaagd en niet te veel?
Wat kun je hiervan leren?
Bij veranderingen die snel op elkaar volgen, kan er verwarring en onzekerheid ontstaan. Dit kan leiden tot frustratie en stress. Om dit tegen te gaan is het belangrijk om focus, planning en duidelijkheid te creëren, zodat er een reële verwachting ontstaat en een veilig gevoel. Dit geeft een stabiele basis voor het omgaan met veranderingen en meer vertrouwen.
Het is belangrijk dat alle partijen inzien dat zij baat hebben bij de verandering. Het is alleen aan de veranderaar om te bepalen hoe de verandering wordt ervaren. Beide partijen hebben hierin een verantwoordelijkheid.
Als de omstandigheden snel veranderen, wanneer er bijvoorbeeld in korte tijd veel tegelijk verandert, dan is het belangrijk om betrokken te blijven bij het proces. Zorg voor duidelijkheid, overzicht en heldere verwachtingen.
Vertrouwen is hierbij van groot belang, in de verandering, in elkaar en in de toekomst.
Als je last hebt van de veranderingen op je werk, is het belangrijk om bewust te worden van de situatie.
Stel jezelf de volgende vragen:
- In welke situatie zit je?
- Wat gebeurt er bij jou en welk gedrag vertoon je?
- Welke gedachten en gevoelens heb je?
- Wat betekent dat voor wat je nodig hebt?
- En hoe ga je hierop reageren?
Als je ondersteuning nodig hebt bij het omgaan met verandering of andere thema’s binnen je werk, ga dan het gesprek aan met je leidinggevende of De coachdesk uitkomst kan bieden voor je organisatie. De coachdesk van Richt kan je helpen om effectief om te gaan met uitdagende situaties. Klik hier voor meer informatie over De coachdesk.
